تاریخچه پول

هزاران سال پیش و در زمان انقلاب کشاورزی، انسان متوجه شد که نمی‌تواند همه نیازهایش را خودش تامین کند و باید با دیگران به تعامل بپردازد. به این ترتیب،‌ در ابتدا سیستم «دادوستد پایاپای» یا «تبادل کالا به کالا» مورد استفاده قرار گرفت.

کشاورز زحمت‌کشی که گندم تولید می‌کرد، گندم‌های اضافی‌اش را با آهنگری که ابزار می‌ساخت عوض‌ می‌کرد. اما این سیستم مشکلات زیادی داشت. آیا ارزش این کیسه گندم با ارزش این داس برابر است؟ اگر آهنگر به گندم نیاز نداشت و نیازش چیز دیگری بود چه؟ چطور کیسه‌های سنگین گندم را با خود حمل کنیم؟ این سوالات بود که بشر را به فکر اختراع یک واسط تبادل یا همان «پول» انداخت.

به این‌ ترتیب، مردمِ هر منطقه یک سری کالای خاص را که مورد توافق همه بود، به عنوان واسط تبادل در نظر گرفتند. مثلا در یک منطقه خاص از صدف دریایی و در یک منطقه دیگر از پنبه به عنوان واسط تبادل بهره می‌بردند. به این سیستم، «سیستم پول‌کالایی» هم می‌گویند.

خیلی زود طلا و نقره و یک سری از فلزات گران‌بها به دلیل ویژگی‌های خاصشان (مثل دوام و کمیابی) به عنوان پول مورد استفاده قرار گرفتند و سپس حکومت‌ها، سکه‌های فلزی خود را ضرب کردند که نشانی از قدرتشان هم بود.

بعد از گذشت سال‌ها از همه‌گیر شدن سکه‌های فلزی، راه حلی برای مشکل حمل و نقل سکه‌ها پیدا شد. مراکزی به وجود آمدند که بازرگانان طلاها و سکه‌هایشان را پیش آن‌ها به امانت می‌گذاشتند و در ازای آن رسید دریافت می‌کردند. بازرگانان به راحتی می‌توانستند با آن رسیدها خرید و فروش کنند بدون اینکه نیاز باشد مقدار زیادی طلا و سکه حمل کنند. آن مراکز پدران بانک‌های امروزی هستند و آن رسیدها پدران اسکناس‌های امروزی.

اسکناس‌های ابتدایی دارای پشتوانه طلا یا دیگر دارایی‌های ارزشمند بودند. تا سال ۱۹۷۱ پشتوانه دلار هم طلا بود تا اینکه رئیس جمهور وقت آمریکا این قانون را از میان برداشت.

بر خلاف تصور عموم، اسکناس‌های امروزی هیچ‌گونه پشتوانه‌ای ندارند و بانک‌های مرکزی بدون هیچ محدودیتی می‌توانند پول چاپ کنند.

ظهور اینترنت باعث شد تا پول صرفا به یک سری اعداد و ارقام در حساب بانکی ما روی سرورهای کامپیوتر تبدیل شود. زمانی که با اینترنت یا خودپرداز از حساب خود به حساب دوستتان پول واریز می‌کنید، تنها عملی که رخ می‌دهد این است که از رقم حساب شما مقداری کسر شده و به رقم حساب دوستتان مقداری اضافه می‌شود، بدون این‌که هیچ انتقال فیزیکی صورت بگیرد.

سیستم اقتصادی فعلی دنیا درگیر مشکلات زیادی است. تورم، بدهی‌های سنگین، رکود و بحران‌های فلج‌کننده اقتصادی چیزهایی نیست که این روز‌ها کسی با آن‌ها غریبه باشد.

تا اینکه در سال ۲۰۰۸ شکل جدیدی از پول توسط فرد ناشناسی به اسم ساتوشی ناکاموتو معرفی شد. بیت کوین. پولی که هیچ بانک یا دولتی نمی‌تواند آن را کنترل کند. شبکه‌ای که بدون نیاز به هیچ واسطه‌ای می‌تواند مقدار زیادی پول را به صورت خیلی سریع و ارزان از یک نقطه به نقطه دیگری منتقل کند. مفهوم کریپتوکارنسی یا همان پول‌های غیرمتمرکز از همین جا شکل گرفت. این خلاصه‌ای بود از تاریخچه و تکامل چند هزار ساله پول.

کریپتوکارنسی چیست؟

    

بیت کوین اولین کریپتوکارنسی دنیاست. یک کریپتوکارنسی، دارایی دیجیتال و شبکه غیرمتمرکزی است که از رمزنگاری پیشرفته و دفتر کل توزیع شده استفاده می‌کند. فرق آن با پول‌ها و شبکه‌های دیگر این است که هیچ‌ سازمان، بانک یا دولتی بر تراکنش‌های آن یا تولید واحدهای پولی جدید کنترلی ندارد.

در شبکه یک ارز دیجیتال، همه این حق را دارند که در تایید تراکنش‌های شبکه و کنترل آن شرکت کنند. در واقع بر خلاف سیستم بانکی و سیستم‌های مالی متمرکز که فقط چند نهاد خاص بر روی آن کنترل دارند، در سیستم یک ارز دیجیتال هیچ کس به تنهایی مالک شبکه نیست و هیچ به تنهایی نمی‌تواند کنترل شبکه را بدست بگیرد، بلکه هر کس که اکوسیستم وصل می‌شود، بخشی از آن خواهد بود.

کریپتوکارنسی‌ها را می‌توان به صورت مستقیم و بدون دخالت هرگونه واسطه‌ای در اینترنت به شخص دیگری ارسال کرد. یعنی برای ارسال ارزهای دیجیتال به یکدیگر نیازی به افتتاح حساب بانکی، استفاده از خدمات بانک‌ها یا هر سازمان واسطه‌ دیگری نخواهید داشت.

محمد می‌تواند کریپتوکارنسی (مثل بیت کوین) بخرد و به راحتی برای برادر خود در ژاپن ارسال کند بدون این‌که نیاز باشد از بانک یا هرگونه سازمان واسطه‌ای کمک بگیرد.

همانطور که گفتیم، کریپتوکارنسی‌ها یا همان ارزهای دیجیتال از یک دفتر کل توزیع شده استفاده می‌کنند. دفتر کل توزیع شده‌ای که اغلب کرپیتوکارنسی‌ها روی آن کار می‌کنند، «بلاک چین» نام دارد. در ادامه با این مفاهیم بیشتر آشنا خواهید شد. در حال حاضر بیش از ۳,۰۰۰ کریپتوکارنسی مختلف با اهداف گوناگون وجود دارد اما مشهورترین‌ِ آن‌ها بیت کوین، اتریوم، ریپل و لایت کوین هستند.

با سیستم‌های متمرکز، ما همیشه در حال اعتماد کردن به اشخاص و سازمان‌های مختلف هستیم. وقتی که پول خود را در بانک پس‌انداز می‌کنیم، مجبور به اعتماد کردن به بانک هستیم. وقتی که فایلی را در فیس‌بوک منتشر می‌کنیم به فیس‌بوک اعتماد می‌کنیم که از اطلاعات ما حفاظت کند. کرپیتوکارنسی‌ها با بهره‌گیری از مفهوم تمرکززدایی، رمزنگاری و دفتر کل توزیع شده، به دنبال آن هستند که ما را از اعتماد بی‌نیاز کنند.

بیت کوین چیست ؟

به سراغ پادشاه ارزهای دیجیتال می‌رویم. شناختن بیت کوین کلید شناختن تمام دنیای ارزهای دیجیتال است. به عبارت دیگر، باید برای شناخت بیت کوین وقت بیشتری بگذارید چون با شناختن درست آن، درک بقیه مفاهیم برایتان بسیار راحت‌تر خواهد بود و بالعکس اگر بیت کوین را درست نشناسید، در درک بقیه مفاهیم هم احتمالا به مشکل خواهید خورد.

به زبان ساده، بیت کوین، یک ارز و پول دیجیتال و همچنین یک شبکه برای پرداخت‌های مستقیم و بدون واسطه است.

اصلی‌ترین چیزی که بیت کوین را از دیگر پول‌های پیش از خود متمایز می‌کند، غیر متمرکز بودن آن است. همانطور که گفتیم، غیرمتمرکز بودن یعنی اینکه هیچ‌کس نمی‌تواند به تنهایی کنترل شبکه را در دست داشته باشد و هیچ کس مالک اصلی آن نیست.

هیچ بانک، موسسه، نهاد یا دولتی بیت کوین را کنترل نمی‌کند. در حقیقت کنترل بیت کوین به دست تمام کاربران آن است.

بیت کوین در سال ۲۰۰۸ توسط فرد یا افراد ناشناسی به نام «ساتوشی ناکاموتو» معرفی شد. هیچ‌کس نمی‌داند ساتوشی ناکاموتو دقیقا کیست. هر چند وقت یکبار فردی ادعا می‌کند که ساتوشی است اما خیلی زود رسوا می‌شود. یکی از نکات جالب بیت کوین هم همین ناشناس بودن خالق آن است. این نشان می‌دهد که بیت کوین به هیچ‌کس جز کاربرانش وابسته نیست و راه خودش را طی می‌کند.

به جز غیرمتمرکز بودن، بیت کوین ویژگی‌های جالب دیگری هم دارد. تعداد واحدهای بیت کوین محدود است و این ارز ضد تورمی است. برخلاف پول‌های رایج (فیات – بدون پشتوانه) مانند دلار و یورو که به تعداد نامحدود چاپ و توسط دولت‌ها صادر خواهند شد، تعداد واحدهای بیت کوین محدود است. در پروتکل بیت کوین مشخص شده است که بیت کوین‌ها محدود باشند و تعداد آن‌ها فقط ۲۱ میلیون واحد خواهد بود. از آنجایی که هر کسی که شبکه بیت کوین متصل می‌شود، پروتکل‌ و قوانین را می‌پذیرد، پس از رسیدن بیت کوین‌ها به عدد ۲۱ میلیون واحد، دیگر هیچ بیت کوینی استخراج نخواهد شد. این مسئله از نظر ریاضی اثبات شده است.

واحدهای بیت کوین توسط سازمان متمرکز خاصی تولید و صادر نمی‌شوند. افرادی به نام استخراج‌کننده یا به اصطلاح ماینر (miner) می‌توانند سخت افزارهای قدرتمند خود را برای حفظ امنیت شبکه بیت کوین به کار بگیرند. طی این فرایند بیت کوین تولید می‌شود و به عنوان پاداش به ماینرها تعلق می‌گیرد.‌

در سیستم‌های پرداخت الکترونیکی سنتی، مشتریان نیاز به ثبت نام یا افتتاح حساب با مشخصات شناسایی خود دارند. اما در بیت کوین کاربران به نوعی نیمه ناشناس هستند. برای ارسال بیت کوین نیاز به ارائه مشخصات کاربری یا حتی ایمیل نیست. پروتکل بیت کوین به‌گونه‌ای طراحی شده که برای تایید تراکنش‌ها، شبکه نیاز به دانستن اطلاعات هویتی کاربران ندارد. در بیت کوین هر کاربر با کیف پول خودش شناسایی می‌شود. هنگامی که یک تراکنش بیت کوین انجام شود، دیگر قابل برگشت نیست.

در سیستم‌های سنتی می‌توان تراکنش‌ها را دستکاری کرد یا جلوی آن را گرفت اما در بیت کوین، زمانی که یک تراکنش ثبت شد، آن تراکنش برای تمام اعضای شبکه ارسال می‌شود و به عنوان ثبت شده در شبکه قرار می‌گیرد. از این رو دیگر هیچ کس نمی‌تواند آن تراکنش را برگشت بزند.